Van Putlei 31, 2018 Antwerp

Herenhuis in eclectische stijl gebouwd in opdracht van juffrouw Marie Ullens de Schooten, naar een ontwerp door architect Frans Van Dijk uit 1907. Het gebouw werd gelijktijdig opgetrokken met het aanpalende herenhuis waarvan Charles Ullens de Schooten de bouwheer was, en dat eveneens door Van Dijk werd ontworpen. De familieband tussen beide opdrachtgevers, leden van hetzelfde adellijke geslacht met herkomst uit Schoten, is niet bekend. De rijwoning in halfopen bebouwing, met een gevelbreedte van drie ongelijke traveeën aan de straat, omvat een souterrain en twee bouwlagen onder een mansardedak (leien). Nadat hier de Hogere School voor Kinderverzorging, en sinds 1991 het restaurant Vateli gevestigd waren, heeft het gebouw vandaag een kantoorfunctie.

Beide hotels, die vermoedelijk als vastgoedinvestering bedoeld waren, behoren tot het rijpere werk van Van Dijk, die al vroeg in zijn loopbaan naam maakte als medeontwerper van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten aan de Leopold De Waelplaats. Omstreeks de eeuwwisseling deed hij zich verder opmerken met enkele van de meest opvallende huizengroepen in de wijk Zurenborg waaronder "Boudewijn met de IJzeren Arm" en "Scaldis" in de Cogels-Osylei, en het imposante Grand Hotel Métropole in de Leysstraat. Kort na de twee hotels Ullens in de Van Putlei, ontwierp Van Dijk nog een derde herenhuis in hetzelfde bouwblok, het hotel Coveliers in de Jan Van Rijswijcklaan. Als een van de uitverkoren architecten van de Antwerpse elite, de financiële wereld en het bedrijfsleven, beoefende hij zijn carrière lang een monumentaal architectuuridioom van eclectische signatuur.

Het gebouw is opgetrokken in rode baksteenbouw, doorspekt en verwerkt met natuursteen, op een arduinen plint. De lijstgevel wordt nadrukkelijk horizontaal geleed door de puilijst en het klassieke hoofdgestel. In overeenstemming met de opdeling in hoofd- en nevenruimten van het interieur, legt de asymmetrische compositie de klemtoon op de brede zijtravee. De bow-window van de begane grond, sluit er via een gebogen smeedijzeren balkon aan bij het grote korfboogvenster van de bovenverdieping. Een dakkapel met voluten, een gebogen pseudo-fronton en een vaas, vormt de bekroning. In de middenas bevindt zich het portaal, onder een entablement en een oeil-de-boeuf. Verder heerst regelmaat over de ordonnantie, met achtereenvolgens een omlijst steekboogvenster en entablementvensters. In de bouwplannen wordt de middenas van de zijgevel, met het grote rondbooglicht van de traphal, doorgetrokken in een rechthoekige toren met schilddak en dakvorst. Deze karakteristieke bekroning verviel tijdens de uitvoering. Het houten schrijnwerk van de deur en vensters bleef behouden, evenals de tuinpoort en delen van het smeedijzeren voortuinhek.

De plattegrond beantwoordt aan de typologie van de woning voor de vermogende burgerij, met een opdeling in ontvangstruimten, privé-vertrekken, dienstlokalen en -circulatie. Een ruime traphal, ontdubbeld door de diensttrap, vormt het centrum van het hotel. Volgens de bouwplannen herbergt de linkerhelft van de begane grond de vestibule en de spreekkamer, de office, en achteraan bij de tuin de ontbijtkamer (?) met een driezijdige erker. De gebruikelijke suite van het salon en de grote eetkamer met overdekt terras neemt over de volledige diepte van het gebouw de rechterhelft in. Op de eerste verdieping bevinden zich vermoedelijk vier slaapkamers of privé-vertrekken, met bijhorend sanitair. Waar de mansarde, enkel bereikbaar via de diensttrap, de kamers voor personeel of gasten omvatte, bood het souterrain oorspronkelijk ruimte aan de keuken en aanhorigheden, met een afzonderlijke dienstingang.

Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1907#1076.HUYBRECHS, J. 1994: Frans Van Dijk, Architect te Antwerpen, Antwerpen, 158-160. Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1907#1076.HUYBRECHS, J. 1994: Frans Van Dijk, Architect te Antwerpen, Antwerpen, 158-160.

Source: Real Estate Inventory